Written by on November 29, 2019

Function là gì?

iOS & Swift

Nghe qua câu hỏi từ tiêu đề bài viết thì …

Hơi vô lý nhưng lại khá là thuyết phục.

Vô lý vì nó tưởng chừng như cái hiển nhiên, ai cũng biết là ai rồi. Thuyết phục vì cái gì cũng cần phải định nghĩa được. Có bao giờ bạn tự hỏi.

    • Hàm (function) là gì?
    • Có bao nhiêu loại function?
    • …

Vâng, chào bạn tới với Fx Studio. Bài viết này sẽ giúp bạn giải thích 1 phần các câu hỏi vô lý trên. Nếu vô tình bạn đi phỏng vấn một công ty nào đó, mà người phỏng vấn hỏi bạn. Thì bạn vẫn có thể tự tin đáp trả.

Mình sẽ sử dụng ngôn ngữ lập trình Swift để mô tả cho phần code của bài viết này. Nào, bắt đầu thôi!

Chuẩn bị

  • Không cần chuẩn bị gì hết

1. Funtion là gì?

Function hay gọi là hàm, là một đoạn mã nằm trong 2 dấu { }. Nhằm thực hiện một tác vụ cụ thể nào đó.

Trong đó:

  • Biểu tượng cho function chính là 2 dấu { } .
  • Function được xác định thông qua function name
  • Có giá trị trả về
  • Không có hoặc có một hoặc nhiều tham số

Quan trọng

Để thực thi một function thì phải cần tới toán tử ( ). Các giá trị đối số sẽ được gởi vào trong 2 dấu () đó.

Cú pháp

<từ khoá functuon> <function name> ( [danh sách tham số] ) -> <kiểu giá trị trả về> {

//code

return <giá trị>

}

Đó là cú pháp đơn giản nhất để khai báo 1 function. Tuỳ thuộc vào từng ngôn ngữ lập trình mà sẽ có cách khai báo và từ khoá khác nhau. Ví dụ với Swift là func.

2. Các dạng function phổ biến

Tham khảo sơ đồ trên thì chúng ta có thể phân loại các dạng function cơ bản, mà bất cứ ngôn ngữ lập trình nào cũng có. Có thể bạn đã làm qua hết, nhưng đôi lúc ngồi hệ thống lại thì cũng khá thú vị.

2.1. Public & Private function

Đây chính là phạm vi truy cập tới cho function. Nếu bạn muốn các class khác không dùng được thì sử dụng private. Còn với public thì bên ngoài sẽ gọi được nó.

2.2. Tham số

Function còn được chia ra 2 dạng cơ bản nữa:

  • Có tham số
  • Không có tham số

Với có tham số thì sẽ được chia ra 2 loại cơ bản tiếp theo:

  • Có một tham số
  • Có nhiều tham số

2.3. Giá trị trả về

Cũng đươc chia ra thành 2 loại cơ bản:

  • Giá trị trả về là void , tức là không có giá trị trả về
  • Giá trị trả về khác void

Từ khoá được sử dụng chính là return. Khi chạy tới return thì function sẽ kết thúc.

2.4. Gọi hàm

Sự kết hợp giữa 2 yếu tố trên là tham số và giá trị trả về. Và cũng chia ra 2 dạng cơ bản:

  • Gọi hàm đơn thuần
  • Gọi hàm lồng nhau

Giá trị trả về của function này chính là giá trị cho tham số của function khác. Function có thể gọi trực tiếp từ việc truyền giá trị cho tham số của function khác.

3. Tham số và đối số?

Chắc bạn cũng nhiều lần hay hằng nghe tới 2 từ khoá tham số và đối số, hay parameter và argument. Hoặc nhiều lúc phát biểu thì một cách vô thức. Và có lúc nào bạn sẽ thắc mắc …

Tham số là gì?

Đối số là gì?

Phân biết giữa tham số và đối số?

Giải thích:

  • Tham số (parameter) là một biến được khai báo trong prototype hoặc khai báo hàm.
  • Đối số (argument) là giá trị mà được truyền vào hàm (khi gọi hàm) tại vị trí của tham số.

Ta lấy ví dụ cho nhanh hiểu được

func add(a: Int, b: Int) -> Int {
    return a + b
}

Trong đó:

  • a và b chính là các tham số của function add
  • Chúng là biến và được sử dụng trong function
  • Nó có ý nghĩa ở trong function

Tiếp theo

let number1 = 10
let number2 = 87
print(add(a: number1, b: number2))

Trong đó:

  • number1 và number2 là 2 biến được khai báo với giá trị cho sẵn
  • chúng được truyền vào function add
  • Khi đó đối số sẽ là giá trị của 2 biến number1 và number2, chứ không phải là 2 biến number1 và number2
  • Nếu như a và b có thay đổi giá trị, thì giá trị của 2 biến number1 và number2 vẫn giữa nguyên.

Dễ hiểu hơn nữa, thì chúng ta có thể truyền trực tiếp giá trị vào tham số của function.

add(a: 25, b: 76)

4. Function và Method

Đây cũng là một trong những khái niệm khá là đau não . Vì theo cách diễn giải của người Việt mình thì …

Function là hàm, Method cũng là hàm. Liệu Function và Method liệu có gì khác nhau không?

Khi thế giới lập trình còn sơ khai, kỉ nguyên của hướng đối tượng chưa ra đời. Thì chỉ có các function. Nó được sinh ra với mục đích nhóm các đoạn code lại với nhau, để thực thi một tác vụ nào đó. Mục đích xâu xa của nó là tận dụng lại mã nguồn của chương trình.

Và rồi khi Hướng đối tượng được khai sinh. Mọi thứ thay đổi từ đây, function nó không phải là thứ duy nhất được tái sử dụng. Và yêu cầu đối với nó càng ngày càng cao hơn. Nên Method được ra đời. Method là function có liên quan đến một kiểu dữ liệu nhất định nào đó (class, struct, enum).

Phân loại cho Method:

  • Instance method: bao đóng những công việc và chức năng dùng để làm việc với một instance của một kiểu dữ liệu nhất định.
  • Type method: bao đóng những công việc và chức năng dùng để làm việc trực tiếp tới kiểu dữ liệu của chính nó.

Để cho dễ hiểu hơn nữa, thì function viết trong 1 class sẽ có 2 kiểu

  • Stactic function : dùng chính tên class để gọi
  • Non-static function: dùng đối tượng của class để gọi

Tham khảo code bên Swift xem nó như thế nào 😎

class SomeClass {
    func someInstanceMethod() {
        //function body
    }
    
    class func someTypeMethod() {
        //function body
    }
}

let instance = SomeClass()
instance.someInstanceMethod()

SomeClass.someTypeMethod()

Tạm thời chúng ta đi qua sơ lượt hết các khái niệm và phân loại function trong lập trình. Có thế thiếu nhiều điều nhưng hi vọng đó cũng đủ cho bạn có 1 cái nhìn hình dung cụ thể function là gì.

Bây giờ, chúng ta sang ngôn ngữ lập trình Swift, xem function trong nó có cái gì hay. Tiếp tục thôi!

5. Đặc trưng của Swift

5.1. Cú pháp function

Tham khảo đoạn code sau:

func hello(name: String) -> String {
    return "Hello, " + name
}

print(hello(name: "Nick"))

Trong đó:

  • func từ khoá khai báo 1 function
  • Tên của function là hello
  • name là tham số kiểu String
  • Giá trị trả về của function là String
  • hello(name: "Nick") gọi function thực thi

5.2. Trả về nhiều giá trị

Bài toán, tìm min và max của một mãng số nguyên

func minMax(array: [Int]) -> (min: Int, max: Int) {
    var currentMin = array[0]
    var currentMax = array[0]
    for value in array[1..<array.count] {
        if value < currentMin {
            currentMin = value
        } else if value > currentMax {
            currentMax = value
        }
    }
    return (currentMin, currentMax)
}

Sử dụng

let bounds = minMax(array: [8, -6, 2, 109, 3, 71])
print("min is \(bounds.min) and max is \(bounds.max)")

Với Swift, thì chúng ta có thể trả về nhiều giá trị một lúc trong 1 lời gọi hàm. Thực chất chúng là kiểu Tuple, nó nhóm các kiểu giá trị lại vào nhau. Mang tính chất nhất thời, không có tính kế thừa, không cần phải khai báo.

5.3. Argument Labels và Parameter Names

Cách truyền thống với tham số

func someFunction(firstParameterName: Int, secondParameterName: Int) {
    // In the function body, firstParameterName and secondParameterName
    // refer to the argument values for the first and second parameters.
}

someFunction(firstParameterName: 1, secondParameterName: 2)

Nhưng Swift thừa hưởng lại từ Objective-C. Và chúng ta có thêm 1 cách nữa với Argument Labels.

func someFunction(argumentLabel parameterName: Int) {
    // In the function body, parameterName refers to the argument value
    // for that parameter.
}

Nó giúp cho việc gọi hàm được tường minh. Đây là đặc trưng riêng của Swift. Ví dụ:

func greet(person: String, from hometown: String) -> String {
    return "Hello \(person)!  Glad you could visit from \(hometown)."
}
print(greet(person: "Bill", from: "Cupertino"))

Nhưng nhiều bạn vẫn mang trong mình định kiến của các ngôn ngữ khác khi học iOS hay Swift. Và Apple cũng khá chịu chơi khi cho Swift có thể linh hoạt. Để bỏ đi hết các Argument Label hay Parameter Names thì bạn hãy dùng tới dấu _ trước các tham số.

func add(_ a: Int, _ b: Int) -> Int {
    return a + b
}

let number1 = 10
let number2 = 87
print(add(number1,number2))

add(25, 76)

Các gọi function thì rất giống C/C++ hay Java nhĩ!

Tóm tắt chút:

  • Function trong swift sẽ có 2 tên
    • Argument Label : dùng để hiển thi bên ngoài khi gọi function và truyền đối số vào. Giúp cho lời gọi hàm tường minh hơn.
    • Parameter Name: dùng bên trong function, là tên của biến
  • Nếu thiếu Argument Label thì Parameter Name sẽ đảm bảo luôn nhiệm vụ của của cả 2
  • Muốn bỏ luôn 2 cái tên trong lời gọi hàm thì hãy dùng _

5.4. In-Out Parameters

var a = 10
print("Before a = \(a)")

func change(a: Int) {
    a = a + 1
}

change(a: a)

print("After a = \(a)")

Với đoạn code trên, thì chúng ta không thay đổi giá trị của a, các tham số trong function sẽ được hiểu là hằng số (let). Vậy muốn cho nó có thể thay đổi giá trị của chính tham số thì sử dụng từ khoá inout. Tiếp

var a = 10
print("Before a = \(a)")

func change(a: inout Int) {
    a = a + 1
}

change(a: &a)
print("After a = \(a)")

Chú ý:

  • & dùng để truy cập tới vùng nhớ của biến a được khai báo bên ngoài.

5.5. Function Type

Khai báo 1 function cho vui nào,

func addTwoInts(_ a: Int, _ b: Int) -> Int {
    return a + b
}

Tiếp tục khai báo thêm 1 biến,

var mathFunction: (Int, Int) -> Int = addTwoInts

Trong đó:

  • (Int, Int) -> Int là kiểu của biến mathFunction
  • function addTwoInts được gán cho biến trên
print("Result: \(mathFunction(2, 3))")

Sử dụng biến mathFunction để thực thi với 2 đối số cho nó.

Với ví dụ trên thì ta thấy, để phân biệt các function khác nhau thì sẽ thông qua

  • Danh sách tham số
  • Giá trị trả về

Các yếu tố như tên tham số, tên function đều không có ý nghĩa. Để hiểu hơn thì bạn có thể tham khảo bài viết sau:

5.6. Function trong function

Chúng ta tham khảo tiếp 1 đoạn code sau

func hamKyDieu(soA: Int) -> Int {
    
    func tang1(so: Int) -> Int {
        return so + 1
    }
    
    func giam1(so: Int) -> Int {
        return so - 1
    }
    
    return tang1(so: soA) + giam1(so: soA)
}

hamKyDieu(soA: 10)

Điều kì diệu là trong function thì chúng ta vẫn có thể khai báo thêm function được nữa. Đó gọi là nested function. Mục đích:

  • Tách các đoạn code xử lý ra khi function quá lớn
  • Chia nhỏ hơn cho các tác vụ trong 1 function

5.7. Không còn return

Đây là điểm mới nhất với Swift 5.1

func hello(name: String) -> String {
    "Hello, " + name
}

Với function chỉ có 1 line duy nhất thì bạn có thể bỏ đi từ khoá return.

Tới đây thì mình xin kết thúc bài. Về function, thì bài viết này cung cấp thêm một số khái niệm nâng cao hơn so với các bài cơ bản trước đây.

Tạm kết

  • Biết về function là gì
  • Phân loại được chúng
  • Các kiểu function
  • Tham số và đối số
  • Function và Method
  • Các đặc trưng của function trong Swift

Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết này!

 

PinYummlyLinkedInPrintShares46
Written by

Hãy ngồi xuống, uống miếng bánh và ăn miếng trà. Chúng ta cùng nhau đàm đạo về đời, về code nhóe!

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *